صورتجلسه نشست قضائی
موضوع
عنوان مجرمانه برداشت اشخاص ثالث از معدن دارای پروانه بهره برداری
پرسش
در صورتی که نسبت به معدنی پروانه بهرهبرداری صادر گردد و بهره بردار نیز در آن فعالیت داشته و از معدن مذکور توسط اشخاص ثالث برداشت صورت گیرد مشمول چه عنوان مجرمانهای خواهد بود؟ آیا مشمول عنوان سرقت میگردد؟ همچنین اگر از ملک شخصی افراد توسط خودشان برداشت صورت گیرد نیز میتوان شخص را مجازات نمود؟
نظر هیئت عالی
دارنده پروانه بهرهبرداری از معدن، مالک معدن نمیباشد ولیکن دارای حق قانونی در بهرهبرداری از معدن مطابق پروانه صادره میباشد که البته ماهیت این حق دلالت بر جواز حق استفاده از معدن را دارد. که ماهیت این حق مالکیت محسوب نمیشود. نتیجتاً برداشت بوسیله اشخاص ثالث جرم محسوب، و وفق مقررات قانونی نسبت به این رفتار اقدام خواهد شد. بنابراین نظریه اقلیت در حد این استنتاج صحیح اعلام میشود.
نظر اکثریت
براساس احکام قانون معادن و اصلاحات بعدی آن، تمامی فعالیتهای معدنی اعم از حفاریهای اکتشافی، استخراج و بهرهبرداری موادمعدنی، نیاز به اخذ مجوزهای مرتبط همچون پروانه اکتشاف، پروانه بهرهبرداری یا اجازه برداشت دارد. با عنایت به اینکه معدن مذکور در فرض سوال دارای پروانه بهره برداری بوده و مایملک محسوب میشود لذا از موضوع ماده 19 قانون معادن خارج است چرا که این ماده در موردی است که پروانه و مجوزی صادر نشده باشد و در صورتی که توسط اشخاص ثالث بدون اجازه برداشتی صورت گیرد مشمول عنوان مجرمانه سرقت و قابل تعقیب خواهد بود. قسم دوم سوال در خصوص اینکه از ملک شخصی توسط خودشان برداشت صورت گیرد در شمول موضوع ماده 19 بوده و متصرف در اموال عمومی و دولتی به شمار میآید.
نظر اقلیت
دارنده پروانه بهرهبرداری از معدن، مالک معدن محسوب نمیگردد و فقط دارای حق قانونی در بهرهبرداری از معدن مطابق با پروانه صادره میباشد که ماهیت این حق «مالکیت» نیست، بلکه حق بهره برداری از معدن است؛ لذا فرض پرسش مشمول مقررات ماده 19 قانون معادن خواهد بود. بر این اساس هرگونه فعالیت معدنی خارج از چارچوب نظامات و مقررات حوزه معدن به عنوان نقض هنجار تلقی شده و از سوی قانونگذار جرمانگاری شده است و طبق ماده قانونی مذکور هر کس بدون اجازهی برداشت، اقدام به حفاریهای اکتشافی، استخراج، برداشت و بهرهبرداری موادمعدنی کند، متصرف در اموال عمومی و دولتی به شمار آمده و با او برابر قوانین و مقررات مربوطه رفتار خواهد شد.